Thema Beheer openbare ruimte

De openbare ruimte is schoon, heel, veilig en goed toegankelijk voor onze inwoners en bezoekers. De kwaliteit van het onderhoud komt overeen met de vastgestelde kwaliteitsniveaus en er is geen achterstallig onderhoud. Dit is vastgelegd in de beheerplannen.

Dit betekent dat we inzetten en toetsen op een kwalitatief goede openbare ruimte met voldoende groen, waar nodig vullen we dit verder aan. De openbare ruimte is voor senioren en mensen met een beperking goed toegankelijk en looproutes zijn vrij van obstakels. Dit toetsen we samen met de Stichting Platform Gehandicapten Nieuwkoop. Bij de inrichting van de openbare ruimte zorgen we ervoor dat deze klimaat robuust is door aandacht te hebben voor hittestress. Het overtallig regenwater wordt goed afgevoerd, gebufferd of wordt geïnfiltreerd.

Het onderhoud wordt planmatig uitgevoerd conform de vastgestelde beheerprogramma's en Beheerplannen. Deze worden periodiek geactualiseerd. Door het adequaat uitvoeren van de beheerprogramma's voorkomen wij dat achterstallig onderhoud ontstaat die gevaar kan opleveren voor onze inwoners en bezoekers.

Voor de openbare ruimte beschikken wij over een actueel programma van eisen voor de inrichting van de openbare ruimte. Het programma van eisen draagt bij aan een kwalitatief goede inrichting van de woonomgeving van onze inwoners. Het stelt randvoorwaarden waar projectontwikkelaars, aannemers en adviesbureaus, maar ook de gemeente zelf, zich aan moeten houden bij het ontwerpen, aanleggen en uitgeven van de openbare ruimte.

Onze buitendienst zet zich met hun aanwezigheid in de wijk in om gebreken snel te verhelpen en meldingen voor te zijn. We verbeteren het meldingssysteem 'Verbeter de buurt' en informeren de raad hierover met een meldingenrapportage. Onkruid en zwerfvuil bepalen in sterke mate het beeld en de netheid van de openbare ruimte. Sinds 2018 bestrijden wij onkruid op verhardingen zonder chemische middelen met heet water. Wij doen dat in eigen beheer.

Het steeds zwaarder wordende vracht- en landbouwverkeer veroorzaakt schade aan onze wegen. Dat leidt ook in toenemende mate tot klachten over overlast door trillingen en soms schade aan woningen. In 2023 gaan wij verder met het uitvoeren van de maatregelen uit het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP).

Inwoners hebben ruime invloed op en medezeggenschap over de inrichting en het beheer van de woonomgeving. Dit kunnen zij doen door mee te denken over, mee te werken aan en soms mee te beslissen over de (her)inrichting van hun woonomgeving. Zij kunnen met initiatieven komen voor hun woonomgeving. Inwoners mogen erop vertrouwen dat we haalbare initiatieven waarvoor draagvlak bestaat ondersteunen. Door inwoners te betrekken bij de inrichting van de openbare ruimte voelen zij zich verbonden en verantwoordelijk voor de omgeving en dragen zij bij aan het beheer en netjes houden van de openbare ruimte. Uit onderzoek blijkt dat inwoners de kwaliteit van de openbare ruimte waarderen met een ruime voldoende. Deze waardering willen wij minimaal behouden en waar mogelijk verbeteren. De waardering monitoren wij regelmatig via ‘waar staat je gemeente’.

Met ons omgevingsmanagement weten wij wat er speelt in de kernen en brengen wij de belangen van inwoners en andere betrokkenen in beeld. Door inwoners en belanghebbenden bij projecten te betrekken houden we rekening met hun wensen en belangen. Inwoners kunnen meedenken en vaak ook meebeslissen over de inrichting en veranderingen in hun woonomgeving. Ook de komende jaren blijven wij werken aan het verder ontwikkelen van het omgevingsmanagement en blijven wij experimenteren met nieuwe vormen van participatie en communicatie. Hiervoor zetten we diverse middelen in zoals DenkMeeNieuwkoop, de Verbeterdebuurtapp, de bouwapp en diverse kanalen zoals de gemeentelijke website, Nieuwkoop Nieuws en Facebook.

Rond het thema klimaatadaptatie en de noodzaak van het vergroenen van de woonomgeving, inclusief de eigen tuin, zetten wij actief in op voorlichting en stimuleren van het vergroenen. We maken hierbij gebruik van de landelijke organisatie 'Operatie Steenbreek'.

Beheer openbare ruimte

De nieuwe woonwijken richten we toekomstbestendig in. Dit betekent energieneutraal, natuur inclusief en bio divers, klimaatbestendig, met een goed ingerichte infrastructuur en een openbare ruimte die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten voor alle leeftijden en gebruikers.

Verkeer en mobiliteit
Verkeersveiligheid is en blijft een belangrijk speerpunt. Met alle nieuwe woningbouwontwikkelingen is het belangrijk dat we oog hebben voor de leefbaarheid in de bestaande wijken. Bij de ontwikkeling van de nieuwe grote woonwijken in bijvoorbeeld Nieuwkoop, Ter Aar en Langeraar, is goede, veilige en ordentelijke ontsluiting van de nieuwe wijken een belangrijk aandachtspunt. Verder blijven wij uitvoering geven aan de maatregelen die benoemd zijn in het GVVP.

Voorzieningen (nautische) recreatie voor inwoners en toeristen

Nieuwkoop is onlosmakelijk verbonden met water. Een groot deel van de Nieuwkoopse Plassen is beschermd natuurgebied. Dit heeft impact op de omliggende vaarten en sloten.

De Langeraarse Plassen hebben een centrale plek in onze gemeente. We vinden het belangrijk dat inwoners kunnen genieten van de plassen. We werken actief samen met stakeholders in en rondom de plassen, zoals Natuurmonumenten, grondeigenaren etc..

Wat willen we bereiken?

Nieuwe wijken
(Nieuwe) woonwijken richten we met behulp van landschapsplannen in. Op deze manier trekken we de natuur de wijk in. Zo ontstaat een mooie, natuurlijke overgang naar het groene open landschap. Rondom en door de wijken richten we wandel- en fietspaden zo in dat inwoners worden gestimuleerd om actief buiten te bewegen. We zorgen ervoor dat de openbare ruimte voor iedereen geschikt is en goed toegankelijk voor bijvoorbeeld senioren, rolstoelgebruikers of mensen met een beperking.

Ecologisch groenbeheer
Daar waar (bedrijfsmatig) mogelijk is, zetten we in op bio divers en ecologisch groenbeheer. Dit bevordert de populaties van onze flora en fauna. Hierbij houden wij oog voor (verkeer)veiligheid en kosten. We vergroenen de openbare ruimte verder met bomen, bloemrijke bermen en bloembakken.

Inwoners langs de aansluitende wegen belasten we niet onevenredig met extra verkeer en we voorkomen verkeersonveilige situaties. Dit betekent dat we voorafgaand aan de ontwikkeling van een nieuwe woonwijk expliciet kijken naar de impact van de toename aan mobiliteit en hoe we de nieuwe wijken zo efficiënt mogelijk kunnen aansluiten op de hoofdwegen. De kosten van de (extra) ontsluitingen of alternatieve (rond)wegen komen in eerste instantie ten laste van de grondexploitaties. Als dit zorgt voor een negatieve exploitatie, zoeken we alternatieve financieringsmogelijkheden.  

Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan 2020 - 2030
Het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP) vormt de basis voor het verbeteren van bestaande infrastructuur. We zetten de lijn door om (doorgaand) autoverkeer door de kernen te ontmoedigen en fietsen veiliger te maken. Vanuit het GVVP blijven we aandacht geven aan veilige oversteekplaatsen in de dorpscentra door deze te accentueren en zebrapaden te verlichten. Ook kijken we naar mogelijkheden om de verkeersveiligheid te verhogen van de oversteek bij de N231 richting de scholen in Nieuwkoop. Waar mogelijk, wenselijk en passend verlagen we binnen de dorpen de snelheid naar 30 kilometer.

Vanuit het GVVP zetten we in op een opwaardering van de N231 als hoofdas voor alle vervoersvormen. In de realisatie hiervan zijn wij ook afhankelijk van partner-overheden. Ook is het realistisch om te beseffen dat de realisatie en uitvoering lange tijd vergt en veel geld kost. Dit is dus expliciet een ambitie voor de lange termijn. Om dit te bereiken moeten we wel nu deze keuze maken en zetten wij de ingezette lijn door conform de uitgangspunten in de strategische visies van de Rijn- en Veenstreek en Holland Rijnland.

De huidige verkeerssituatie op de Kerkweg in Ter Aar vraagt aandacht. Het komende jaar gaan we aan de slag om verschillende opties in kaart te brengen om de knelpunten aan de Kerkweg aan te pakken, bij voorkeur slim gekoppeld aan (woning)bouwprojecten en met bijbehorende financieringsmogelijkheden. Aanvullend monitoren we (doorgaand) vrachtverkeer in Ter Aar en specifiek de kanaalwegen. Indien de situatie daarom vraagt, nemen we maatregelen om de verkeersveiligheid te verbeteren.

Overlast en onveiligheid door doorgaand verkeer, vooral vracht- en landbouwverkeer, moet aantoonbaar verminderen. Wij pakken onveilige situaties aan voor kwetsbare verkeersdeelnemers zoals fietsers en voetgangers, met name de oversteken. Dit doen wij onder andere door de oversteken te accentueren.

Laadinfrastructuur
De komende jaren neemt het elektrisch rijden toe. Als gemeente zijn we verantwoordelijk voor het realiseren van laadinfrastructuur. We gaan meer proactief plaatsen. We monitoren scherp de ontwikkelingen in de markt, zoals nieuwe technologieën, en passen indien nodig het beleid hierop aan. Bij de nieuwe woonwijken nemen we laadinfra standaard mee. Om milieubewuste recreanten en toeristen gastvrij te ontvangen, plaatsen we laadvoorzieningen op openbare parkeerterreinen.

Voorzieningen (nautische) recreatie voor inwoners en toeristen

Om sloten en vaarten toegankelijk te houden voor uiteenlopende vaartuigen, voeren we een actief maaibeleid. Waar mogelijk breiden we vaarroutes uit. Ook willen we de recreatie eilanden in de Nieuwkoopse Plassen opknappen en voorzieningen uitbreiden waar nodig en passend. We maken actief afspraken met grondeigenaren en belangenorganisaties zoals Natuurmonumenten, provincie en waterschap. Hierbij betrekken we lokale ondernemers en verenigingen.

Om Nieuwkoop beter toegankelijk te maken voor sloepen, zoeken wij naar kansen voor nieuwe vaarverbindingen zoals de Drechtdoorsteek. De provincie(s), buurgemeenten en Natuurmonumenten zijn hierin belangrijke samenwerkingspartners. Voor een gevarieerd aanbod aan wateractiviteiten, passend bij de natuurwaarden, zoeken we mogelijkheden om andere watersporten beter te faciliteren. Via het beheerplan recreatieve voorzieningen reserveren we budget voor het onderhoud en toevoegen van voorzieningen.

In Noorden is behoefte aan zwemlocaties. We gaan in overleg met de provincie Zuid-Holland om te onderzoeken welke voorwaarden en mogelijkheden hiervoor zijn. We nemen hierin ook eventuele (koppel)kansen met de natuurontwikkelgebieden Ruygeborg en Noordse Buurt mee. De resultaten van het onderzoek leggen we voor aan de gemeenteraad.  

Naast waterrecreatie nodigt onze groene omgeving ook uit tot actief buiten bewegen. Dit gaan wij verder versterken met de aanleg van extra (wandel)paden, voorzien van watertappunten. We motiveren inwoners en recreanten om nét een stapje actiever te worden met behulp van uitdagende beweegroutes en beweegplekken. Om het wandelnetwerk uit te breiden, is het nodig om gebruik te maken van particuliere gronden. We gaan hierover in gesprek met de landeigenaren. Waar openstelling/gebruik van gronden niet mogelijk is, maken we gebruik van de bestaande infrastructuur. We vergroenen de openbare ruimte verder met bomen, bloemrijke bermen en bloembakken.  

Kabels en leidingen

Het elektriciteitsnetwerk wordt aangepast aan de energietransitie die is ingezet. Het waterleidingnet sluit hierbij aan om de toekomstbestendige drinkwatervoorziening te kunnen leveren. Ook de telecom bedrijven maken een transitie naar glasvezelnetwerken. Deze ontwikkelingen zorgen voor een flinke toename van graafwerkzaamheden in onze openbare ruimte. De graafwerkzaamheden zijn vergunningsplichtig. Door de graafwerkzaamheden en bijbehorende (rest)zetting in de ondergrond wordt de infrastructuur aangetast en verouderd (degenereert) sneller. Naast de legeskosten voor de vergunning rekent de gemeente daarom een vergoeding door voor de degeneratie aan onze infrastructuur. In de afgelopen jaren zien we een toename aan inkomsten vanuit de kabel en leidingen werkzaamheden. Deze inkomsten worden gestort in de Voorziening Wegen om vanuit hier ingezet te worden voor herstel werkzaamheden. De voorziening Wegen groeit hierdoor jaarlijks. Dit is vanuit de BBV wetgeving niet wenselijk. In 2023 gaan we een deel van de inkomsten vanuit de degeneratievergoeding ten goede laten komen van het begrotingssaldo zodat deze vrij besteedbaar wordt. Dit gaat niet ten koste van de kwaliteit van onze infrastructuur omdat we het benodigde deel van de degeneratiegelden blijven gebruiken voor de kwalitatieve goede en veilige infrastructuur die besloten is in het Beleid- en beheerplan Wegen 2021-2025.

Wat gaan we er voor doen?