Thema Economie, Toerisme, Natuur

2.1.3.1 Economie
In ons toekomstbeeld voor Nieuwkoop zien wij sterke dorpen die bruisen van de activiteit. We zorgen met onze creatieve ondernemers voor aantrekkelijke centra met een eigen identiteit waar onze inwoners en toeristen graag samenkomen. Initiatieven en ontwikkelingen vanuit de samenleving om dorpen vitaler te maken, pakken we samen op, maar nemen we niet over. In de uitvoering pakken wij door op die projecten die meerwaarde hebben voor de dorpen en bijdragen aan krachtige centra. Ook als misschien nog niet iedereen die positieve effecten ziet. 

We gaan met onze (nieuwe, jonge) ondernemers in gesprek over de ‘nieuwe economie’ en onze banen van de toekomst. Zoals de overgang naar een circulaire economie, groene energie en webgebaseerde diensten. Om de dorpscentra te versterken, willen we winkels concentreren. Voor ondernemers zonder personeel, of startende (internet)bedrijven blijft het mogelijk om vanuit huis te werken. Is het bedrijf succesvol en groeit het uit zijn jasje? Dan verplaatst het bedrijf zich naar de daarvoor bestemde locaties, zoals een bedrijventerrein of dorpscentrum. We werken niet mee aan het uitbreiden van decentraal gelegen locaties, die niet voor (de betreffende) bedrijvigheid geschikt zijn. Daarnaast handhaven we op economische activiteiten die niet passen bij de bestemming van een locatie.

Land- en (glas)tuinbouw
Het Groene Hart kenmerkt zich door de open polders, molens en koeien en schapen in de wei. Een beeld dat onder druk staat door onder andere de stikstofproblematiek en bodemdaling. Deze grote maatschappelijk opgaven moeten worden opgelost. Door het landelijk gebied toekomstbestendig in te richten, blijft er ruimte voor innovatieve teelt en open polders met bijvoorbeeld koeien. Wij zijn van mening dat behoud van de agrarische sectoren mogelijk is met een duidelijk perspectief en aanvullende economische verdienmodellen. Dit gaan we uitwerken in een integrale visie (zie ook kopje 2.1.3 ‘stikstof en geluid’). 

Uit onderzoek blijkt dat het aantal vierkante meters glas (sterk) afneemt, en dat specialisatie in bijzondere ent-technieken en andere nichemarkten kansrijker wordt. De sector laat veel veerkracht, innovatie en flexibiliteit zien, onder andere op het gebied van experimentele teelt en energie-innovatie. Wij stimuleren en faciliteren deze ontwikkelingen waar nodig.

Wat willen we bereiken?

• Een gezonde, sterke en bruisende lokale economie, onder andere door het versterken van (water)recreatie en toerisme. 
• Vitale, krachtige en gezellige dorpscentra met een goed voorzieningenniveau. 
• Concentratie van detailhandels- en bedrijfsactiviteiten in de dorpscentra en op bedrijventerreinen. 

• Voldoende bedrijfsruimte op slim ingerichte en toekomstbestendige bedrijventerreinen met behulp van parkmanagement. Mogelijke uitbreiding van de terreinen is bespreekbaar. 
• Meer samenwerking met onze ondernemers om kennis en kunde te delen. We stimuleren ook dat ondernemers onderling meer samenwerken en hun kennis inzetten voor de samenleving. 
• Een toekomstbestendige agrarische sector met aanvullende economische verdienmodellen.
• Een perspectief voor ondernemers en andere initiatiefnemers in maatwerkgebieden. Het concentratiegebied Nieuw-Amstel-Oost blijft als optie gereserveerd. 
• Een oplossing voor de huisvesting van arbeidsmigranten. 

Hoe gaan we dat bereiken?  
In deze economisch onzekere tijden zijn snel acties en maatregelen nodig om de lokale economie te ondersteunen. We zien nieuwe vormen van ondernemerschap en bedrijvigheid ontstaan met jonge bedrijven en ondernemers die klaar zijn voor de toekomst. Om onze lokale economie te ondersteunen en ondernemerschap te stimuleren stellen we een nieuwe economische actieagenda op. Voor de uitvoering van deze agenda storten we € 150.000 in de reserve Economie en Toerisme. Bij de vaststelling van de actieagenda worden deze middelen aan activiteiten gekoppeld en in de tijd uitgezet door middel van een begroting

We faciliteren en stimuleren de ontwikkeling van kleinschalige kantoorruimte in de centra waar ZZP-ers, flexwerkers en bijvoorbeeld studenten een werkplek kunnen reserveren. Wij zien in dit concept ook koppelkansen met bijzondere woonvormen.

Bij de uitvoering van de Detailhandelsvisie focussen wij op versterking van de dorpscentra. Dit houdt in dat nieuwe detailhandel- en dienstverlenende winkels zich alleen nog kunnen vestigen in het centrum van een dorp. Zo krijgen onze ondernemers de ruimte om te ondernemen en onze inwoners het gezellige centrum waar ze graag komen.  

Onder andere door middel van proactieve communicatie, stimuleren we inwoners en bedrijven om lokaal te kopen. Dit versterkt onze economie. Door de herkomst van producten lokaal te branden, is lokaal kopen ook aantrekkelijk voor toeristen. Bovendien helpt het bij de realisatie van de duurzaamheidsambities: door lokale producten te kopen, verkleinen we onze CO²-footprint. Als organisatie kopen wij onze diensten en producten ook zoveel mogelijk lokaal. 

Een weekmarkt draagt bij aan leefbare, gezellige kernen. Omdat het aanbod op markten schaarser wordt, zoeken we mogelijkheden om marktverkopers te blijven faciliteren. Wij zetten met het standplaatsenbeleid in op vergunningen voor langere tijd. Omdat het aanbod aan winkels verschilt per dorp, kijken we in de vergunningaanvraag of de verkoop toegevoegde waarde heeft voor het dorp of van belang is voor recreatie en toerisme. Zo voorkomen we een te eenzijdig aanbod. 
 
Centrumontwikkeling 
Voor Nieuwkoop en Ter Aar is de afgelopen bestuursperiode gewerkt aan een centrumvisie/-plan. Vanuit deze visie ontwikkelen wij de centra door. De centrummanager ondersteunt en faciliteert bij de centrumplanontwikkeling binnen onze dorpen. De centrummanager heeft hierbij focus op de uitvoering van de centrumplannen. Gezien de positieve resultaten, zetten we deze werkzaamheden de komende drie jaar voort. Om de centra te versterken benutten we kansen in de publiek-private samenwerking en zetten we in op initiatieven vanuit lokale kracht.

De uitvoering van de centrumplannen, bijvoorbeeld de aanpak van parkeerproblematiek zal vragen om investeringen waarbij ook de gemeente een rol heeft. Verdere uitwerking van plannen moet in beeld brengen om welke investeringen en bedragen het hierbij gaat. Om de ruimte te hebben daadwerkelijk te investeren in het versterken van onze centra reserveren we gedurende de komende jaren € 5 miljoen, de jaarlijkse lasten hiervan bouwen zich op tot en met 2027 (in totaal € 167.000 structureel). Uiteraard zullen investeringen waaraan de gemeente meebetaald vooraf nog worden voorgelegd aan de gemeenteraad. Daarnaast reserveren we middelen (€ 1 miljoen) voor de (her)inrichting van de openbare ruimte in de diverse dorpscentra in onze gemeente.

Nieuwkoop  
We ontwikkelen het Reghthuysplein door tot een toeristisch (water)centrum en een aangename verblijfsplek voor de inwoners: de huiskamer van Nieuwkoop. Ook de horeca speelt hierin een belangrijke rol. Het centrum van Nieuwkoop wordt het start- en aankomstpunt voor fiets-, wandel- en vaarroutes door de gemeente en de regio. In de zomer van 2022 is gestart met het Reghthuysplein autoluw te maken en in te richten met terrassen.  

Met een autoluw Reghthuysplein zijn alternatieve parkeerplekken nodig in het centrum van Nieuwkoop. Een parkeervoorziening heeft daarom hoge prioriteit, ook om te zorgen dat het centrum en nieuwe woningbouw daarin, in de toekomst goed bereikbaar blijft. Samen met de belangrijke stakeholders werken wij hiervoor onder andere de mogelijkheden uit voor een parkeervoorziening langs de Achterweg. Om het historische centrum nog aantrekkelijker te maken, bespreken we met betrokken ondernemers en vastgoedeigenaren de functie van leegstaande of verwaarloosde panden. Mogelijk biedt een leegstandverordening hierin meerwaarde.

Om de centrumontwikkeling tot een succes te maken, is het een vereiste dat ondernemers, stakeholders, partners en de gemeente de handen ineenslaan. Als gemeente nemen we hierbij een regierol en zorgen, aan de hand van de centrumvisie en het uitvoeringsplan, voor een gestructureerde aanpak samen met de andere betrokkenen en belanghebbenden. We gaan hier actief mee aan de slag om de komende periode gefaseerd naar resultaten toe te werken. Als blijkt dat hier onvoldoende draagvlak voor is bij stakeholders en ondernemers, moeten wij hieruit conclusies trekken en mogelijk andere keuzes maken.

Ter Aar  
Voor de herstructurering van het centrum van Ter Aar is samen met ondernemers een centrumvisie uitgewerkt. De bouw van 44 middenhuur appartementen op De Vlinder-locatie, inclusief horeca, maakt onderdeel uit van deze visie. Via een partnerselectie is er een partner gezocht die met de gemeente en ondernemers in het centrumgebied wil werken aan een masterplan voor het Dorpshart Ter Aar’. In het eerste kwartaal van 2023 is meer bekend over de uitvoeringsmogelijkheden en maken we een definitieve scenariokeuze. Om het centrum aantrekkelijk en goed bereikbaar te houden, ook met het oog op de extra woningen, investeren wij in een groen, goed ingericht openbaar gebied rondom het centrum. 

Centra Nieuwveen, Langeraar, Zevenhoven en Noorden  
Door een aantal private ontwikkelingen, wordt ook het centrum van Nieuwveen versterkt. Wij dragen bij aan de centrumontwikkeling door het Weteringplein en Dorpsplein met elkaar te verbinden door een slimme, groene, inrichting van de openbare ruimte. Zo creëren we met elkaar een toekomstbestendig centrum met levensvatbare winkels, waar de inwoners van Nieuwveen trots op kunnen zijn. We geven ruimte aan initiatieven vanuit ondernemers en de samenleving die het centrum verder versterken en verlevendigen en denken hierbij graag mee.  

In Langeraar komt er een fors aantal woningen bij. Ook het te bouwen integraal kind centrum (IKC) zal een impuls geven aan het dorp. Vanuit de samenleving is de wens geuit om ook het winkelcentrum ‘De Strooplikker’ te versterken. Door de uitbreiding van het dorp moet het mogelijk zijn om de huidige voorzieningen te behouden en mogelijk uit te breiden, door de aantrekkelijke ligging aan de plassen te benutten. Wij geven initiatiefnemers alle ruimte in de uitvoering van plannen en denken graag mee in de mogelijkheden. Dit doen wij ook bij initiatieven vanuit andere dorpen zoals Noorden en Zevenhoven.
 
Samenwerking met ondernemers 
We ondersteunen onze ondernemers met onze gemeentelijke dienstverlening. We geven de ruimte om initiatieven uit te voeren die bijdragen aan de samenleving. Dit doen wij door flexibel om te gaan met regelgeving, passend binnen de wettelijke kaders. We willen dereguleren waar dit kan en benutten mogelijkheden om procedures en vergunningen te verkorten en vereenvoudigen, bijvoorbeeld met betrekking tot evenementen. Met de inzet van online tools en een vast aanspreekpunt in de vorm van het Ondernemersloket en EZ-accountmanagement staan we dicht bij de ondernemer. Vanuit de accountmanagementfunctie onderhouden we proactief contact met ondernemers, signaleren we trends en ontwikkelingen en zijn we goed toegankelijk. 

De komende bestuursperiode zetten wij actief in op verbinden en samenwerken met de brede samenleving om zo gebruik te maken van elkaars kennis en kunde. Wij zien interessante mogelijkheden om het bedrijfsleven te betrekken bij gemeentelijk beleid, door ondernemers gevraagd advies te laten geven op voorgenomen beleid, een zogeheten MKB-toets. Door beleidsnota’s vanuit een economisch perspectief te laten toetsen, ontstaat meer interactie, een bredere samenhang en kunnen nieuwe kennisclusters ontstaan. We inventariseren de mogelijkheden van een MKB-toets en, als ondernemers dit ook willen, starten we hiervoor een pilot. 

Nieuwkoop kent een ondernemersfonds. Aan dit fonds dragen ondernemers bij voor gedragen initiatieven ter versterking van dorpscentra en bedrijventerreinen. Wij zien kansen om vanuit het ondernemersfonds georganiseerd ontwikkelingen aan te pakken die bedrijventerreinen en dorpscentra versterken. Als dienstverlenende overheid hebben wij hierbij een faciliterende en stimulerende rol. We evalueren de toegevoegde waarde van het fonds en ondersteunen het bestuur van het ondernemersfonds om het draagvlak onder ondernemers verder te vergroten. 
 
Bedrijventerreinen 
Vanuit de bedrijventerreinenstrategie zetten wij in op het herstructureren en intensiveren van onze bedrijventerreinen. We ondersteunen initiatieven vanuit ondernemers om de terreinen te optimaliseren, bijvoorbeeld door te verduurzamen, vergroenen en met een slimme inrichting van de openbare ruimte. Parkmanagement bevordert breed gedragen ideeën onder ondernemers. Op basis van succesvolle ervaring met een parkmanager, stimuleren wij de inzet hiervan voor alle bedrijventerreinen. Een parkmanager kan bijvoorbeeld gefinancierd worden vanuit het ondernemersfonds. Waar nodig denken wij als gemeente hierin mee.  

Ondernemers geven aan behoefte te hebben aan uitbreiding van de bedrijventerreinen. Wij staan hiervoor open, mits kleinschalig, bij bewezen behoefte en aansluitend op de huidige terreinen. We voeren een integraal onderzoek uit naar de behoefte en kansen voor het optimaliseren en zo nodig uitbreiden van de huidige terreinen. Vanuit het onderzoek stellen we een kader op voor duurzame invulling van lege of ‘achterlaat’ plekken op de terreinen.  

Land- en (Glas)tuinbouw  

Landbouwsector
De agrarische sector is onmisbaar voor onze voedselvoorziening en het beheer van het landschap. Wij vinden het daarom belangrijk dat ons gebied agrarisch blijft, al is transitie van de landbouw noodzakelijk. Om de instandhoudingsdoelen te behalen, stikstof en ammoniak te reduceren en bodemdaling tegen te gaan, is het (vrijwillig) verplaatsen of laten stoppen van agrarische bedrijven één van de middelen. Het Rijk stelt hiervoor geld beschikbaar.  

Vanuit ons lokale standpunt, zetten wij vooral in op een nieuw perspectief voor de landbouw, met als uitgangspunt extensieve veehouderij in combinatie en een alternatief verdienmodel. We werken samen met stakeholders aan een realistische visie ‘Nieuw perspectief op de landbouw’, dat perspectief biedt aan onze ondernemers en het gebied in transitie brengt. Uitgangspunt hierbij is om agrarisch ondernemen, natuur(herstel), wonen, recreatie en de energietransitie hand in hand gaan.  Aan de hand van de visie leveren we een duidelijke inbreng op de diverse (bestuurlijke) tafels, waaronder de Gebiedsgerichte Aanpak Nieuwkoopse Plassen, NOVEX Groene Hart en gebiedsgerichte opgave landelijk gebied Holland Rijnland. Hierbij sluiten we aan bij het Nationaal Programma Landelijk Gebied.  

Wij werken dit uit in een visie. We ondersteunen de agrariërs in de opgave door te bemiddelen tussen andere overheden en het begrijpelijk maken van ingewikkelde wet- en regelgeving of subsidiemogelijkheden.  

Glastuinbouw  
Specifiek voor de Nieuwkoopse situatie werken we samen met de ondernemers en belanghebbenden aan een visie op de maatwerkgebieden. Op basis van deze visie werken we een kader uit dat perspectief biedt aan de glastuinbouwondernemers en andere initiatiefnemers. Door het gesprek aan te gaan met de ondernemers, zoeken we kansen en mogelijkheden voor de glastuinbouw en de overige functies in het (maatwerk)gebied. Bij mogelijke herinrichting van deelgebieden of percelen, betrekken we ook de bewoners van het gebied.  

Na de sanering van de Noordse Buurt, de transformatie aan de Paradijsweg (Westzijde), Vrouwenakker en het Nieuwveens Jaagpad (eerste deel) en de verwachte inperking van de glastuinbouw in de maatwerkgebieden is het areaal glas flink afgenomen. Voor een verdere versterking en concentratie van de glastuinbouw in het gebied blijft Nieuw Amstel Oost (1a en b) als optie open. In de tuinbouwgebieden kijken we op basis van maatwerk naar mogelijkheden voor creatieve, tijdelijke, woonvormen op percelen. 

De glastuinbouwsector kenmerkt zich door actieve inzet met betrekking tot de energietransitie, met name in de gecentraliseerde glastuinbouwgebieden. In ons veelal meer versnipperde glastuinbouwgebied zijn innovatieve ontwikkelingen ingewikkelder. Onze tuinders zoeken alternatieve modellen om versneld van het gas af te gaan en duurzaam te verwarmen. De sector vormt daarmee een belangrijk vliegwiel voor de energietransitie. Vanuit onze gemeentelijke rol op het gebied van ruimtelijke ordening, trekken wij hier samen met de ondernemers in op.  
 
Arbeidsmigranten
Speciale aandacht geven wij aan de huisvesting van arbeidsmigranten. Hier ligt een grote en ingewikkelde regionale opgave waar elke gemeente een taak in heeft. Het aantal arbeidsmigranten dat woonruimte nodig heeft is groot. Een oplossing is niet eenvoudig. Veel arbeidsmigranten staan niet geregistreerd en wisselen vaak snel van werkomgeving. Ook werkgevers hebben wisselende behoefte aan extra capaciteit. Om zo snel mogelijk arbeidsmigranten te huisvesten, zetten wij in op tijdelijke woonvormen. Om te beoordelen hoe dit het beste werkt en waar dit het beste kan, starten we twee pilots met flexwoningen. Bij een (agrarische)ondernemer en op een bedrijventerrein. We overwegen de invoering van verblijfsbelasting en zetten (mede hiermee) in op betere registratie van arbeidsmigranten. Zo krijgen we ook meer grip op de problematiek, waaronder misstanden in de huisvesting en uitbuiting. Hierbij monitoren we de actualiteit, zoals bijvoorbeeld het effect van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne op de arbeidsmigrantenstroom. 

Wat gaan we doen?

2.1.3.2 Recreatie en toerisme
Onze mooie gemeente nodigt uit tot actief buiten bewegen, zoals fietsen, wandelen en varen. De aantrekkelijke dorpscentra bieden gelegenheid voor een pauze in een van de horecagelegenheden, een boodschap of een culturele activiteit. De recreatieve sector in onze gemeente is een economische motor in ontwikkeling en wordt steeds belangrijker voor onze economie. We versterken deze branche door samen met de ondernemers en Natuurmonumenten het recreatieve aanbod te vergroten en onze groene gemeente toeristisch op de kaart te zetten. Daarbij houden wij rekening met de kwetsbare natuur. 

Wat willen we bereiken?

• Een gezonde recreatief toeristische sector in Nieuwkoop door middel van aantrekkelijke dorpscentra in onze kernen.  
• Goed toegankelijke plassen en natuurgebieden voor onze eigen inwoners, recreanten en toeristen. 

• Een eerlijk systeem waarbij toeristen meebetalen aan de voorzieningen die zij gebruiken.
• Uitbreiding van wandel- fiets- en vaarroutes.

Hoe gaan we dat bereiken?  
Meer recreatie en toerisme is goed voor onze economie en blijven we stimuleren. Onder andere door Nieuwkoop Marketing (financieel) te blijven ondersteunen. Het speerpunt is recreatie met beleving van rust, ruimte, cultuur en natuur op de fiets, wandelend of op het water. Vanuit de nota Recreatie en Toerisme actualiseren we de uitvoeringsagenda en verbinden daar concrete acties aan. Daarnaast kiezen we voor de invoering van (een vorm van) toeristenbelasting en gaan in gesprek over wat de toegevoegde waarde en impact hiervan is voor de branche. Wij zien kansen om de opbrengst van deze belasting in te zetten ten gunste van de branche, zoals de (mede) financiering van de marketing en ondersteuning van recreatieondernemers, met zo min mogelijk administratieve lasten. 

Wij zetten in op het stimuleren van waterrecreatie en -toerisme, bijvoorbeeld door het verbeteren van de toegankelijkheid van de plassen voor onze inwoners. We kijken hierbij naar brede (milieuvriendelijke, duurzame) watersport, waarbij we gaan inventariseren hoe we de verschillende watersporten beter kunnen faciliteren. Hierbij kijken we ook naar de mogelijkheden om meer openbare zwemplekken te creëren. 

De Nieuwkoopse- en Langeraarse plassen zijn onderdeel van het Hollandse Plassengebied. Samen met andere plassengemeenten en de provincie Zuid-Holland investeren wij in vaar- en cultuurarrangementen en een smart waternetwerk. Zo zorgen we voor gastvrij en beleefbaar water. In relatie tot de natuurwaarden en de opgave om stikstof en CO² terug te dringen, zetten wij in op duurzame waterrecreatie. In Hollandse Plassenverband stimuleren we het plaatsen van laadpalen voor elektrische sloepen op openbare aanlegplaatsen, zodat een netwerk aan laadpalen ontstaat. Om Nieuwkoop beter toegankelijk te maken voor (elektrische) sloepen, zoeken wij naar kansen voor nieuwe vaarverbindingen, zoals de Drechtdoorsteek. Ook breiden we, waar mogelijk, de sup- en kanoroutes uit. De provincie(s), buurgemeenten en Natuurmonumenten zijn hierin belangrijke samenwerkingspartners. 

Naast waterrecreatie nodigt onze groene omgeving ook uit om heerlijk te fietsen en wandelen. Dit gaan wij verder versterken met de aanleg van extra (wandel)paden, voorzien van watertappunten. We motiveren inwoners en recreanten om nét een stapje actiever te worden met behulp van uitdagende beweegroutes en beweegplekken.  

Het Papeneiland in Langeraar is een succes en fungeert als vliegwiel om de potentie van de Langeraarse Plassen beter te benutten. Wij dagen inwoners, verenigingen en ondernemers uit de krachten te bundelen om Langeraar neer te zetten als recreatief waterdorp en zo het centrum aantrekkelijker te maken. Wij denken graag mee in kansen en stimuleren en motiveren ondernemers en andere stakeholders om de Langeraarse Plassen nadrukkelijker onder de aandacht te brengen.  

Wat gaan we doen?

2.1.3.3 Duurzaamheid
Wij dragen in verschillende opzichten bij aan een duurzamere wereld. Als gemeente informeren en inspireren we, jagen aan, stellen regels op en geven het goede voorbeeld. De gemeente (en omgeving) verduurzamen kunnen wij niet alleen. Deze maatschappelijke opgave kunnen we alleen samen met de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties realiseren. 
Door de situatie in de Oekraïne is de energietransitie complexer en urgenter geworden. Overal in Europa is er een beweging om versneld van het gas en (op termijn) olie af te komen. Het opwekken van (grootschalige) energie is daarmee nog belangrijker geworden. We blijven de actuele ontwikkelingen in de wereld monitoren, acteren waar dat nodig is en passen beleid zo nodig aan.  

We zijn de komende jaren realistisch in onze duurzaamheidsambities. Vanzelfsprekend gaan wij door met de lopende en geplande activiteiten vanuit het duurzaamheidsprogramma en de warmtevisie. De veranderende geopolitieke situatie in de wereld, de capaciteitsproblemen bij de energiebedrijven en de inflatie in relatie tot beperkte gemeentelijke financiën, zorgen ervoor dat wij realistisch naar onze ambities moeten kijken om de energie(transitie) betaalbaar te houden. Wij sluiten daarom onze stappen aan op het Rijksbeleid, waarbij we oog hebben voor innovaties die voor Nieuwkoop kansrijk kunnen zijn. Een voorbeeld hiervan zijn energiegebiedssystemen.

Wat willen we bereiken?

• Bijdragen aan een duurzamer wereld en de energietransitie. 

• Een realistische en betaalbare duurzaamheidskoers. 
• Snel (meetbare) resultaten behalen met betrekking tot onze duurzaamheidsdoelstellingen. 
• Kennis over en draagvlak voor het verduurzamen van woningen bij inwoners en ondernemers.  
• Stimuleren en faciliteren van ondernemers bij het verduurzamen van bedrijven. 
• Voldoende netcapaciteit in onze gemeente zodat onze inwoners en ondernemers leveringszekerheid van elektriciteit hebben. 

Hoe gaan we dat bereiken?  
We stemmen onze duurzaamheidsactiviteiten af op het Rijksbeleid en het bijbehorende maatregelenpakket. We hebben de afgelopen jaren mooie innovaties ruimte gegeven, waaronder het gebruik van effluentwarmte om het bedrijventerrein Schoterhoek II en zwembad Aarweide te verwarmen. Waar mogelijk breiden we het gebruik hiervan uit, bijvoorbeeld naar de woonwijk Teylerspark II. 

Technologische innovaties volgen elkaar snel op. We monitoren deze ontwikkelingen actief en springen in waar dit kan, al dan niet via (kleinschalige) pilots. We faciliteren gezamenlijke duurzaamheidsinitiatieven van inwoners, verenigingen en ondernemers. Innovatieve kansen die helpen bij het versnellen van de energietransitie en bijdragen aan betaalbare energie, ondersteunen wij maximaal.  

Er wordt op allerlei terreinen veel geïnvesteerd in verduurzaming. Het effect van de investering is daarbij niet altijd duidelijk. Om onze middelen effectief en efficiënt in te zetten, investeren wij in CO² impactanalyses om te zien wat het daadwerkelijke rendement van een gemeentelijk duurzaamheidsinitiatief is op energiewinst en klimaat. 

Het Rijk heeft Nederland verdeeld in zogenaamde RES-regio’s (Regionale Energie Strategie) om CO² uitstoot in 2030 te halveren. De vastgestelde RES 1.0 vormt de basis voor het verduurzamingsplan voor onze RES-regio Holland Rijnland. Het komende jaar werken we zoekgebieden en -locaties voor duurzame energieopwek uit en stellen hier ruimtelijke en maatschappelijke criteria voor op. Op basis van deze criteria beoordelen we waar we grootschalige zonnevelden kunnen toelaten in ons landschap, welke inpassing daarbij hoort en onder welke voorwaarden plannen kunnen worden gerealiseerd. Dit wordt vastgelegd in de RES 2.0. Deze bestuursperiode werken we dus regionaal en in goede afstemming met onze buurgemeenten door aan de energiestrategie. Daarnaast voeren we de lokale ambities uit.  

We werken verder aan de uitvoering van onze warmtevisie. Het doel van de visie is via concrete stappen te werken aan een aardgasvrije samenleving. We doen dat nadrukkelijk ‘bottom-up’. Samen met woningcorporaties, dorpsraden, gebiedscoöperatie en lokale ondernemers stellen we op dorps- of wijkniveau plannen op en betrekken hierbij de inwoners. Bij de eerste stappen richting aardgasvrij ligt de nadruk op het isoleren van woningen. Door woningen beter te isoleren, kan veel energie worden bespaard. Hier is nog veel te winnen, zeker bij (sociale) huurwoningen. Hier maken wij met de woningbouwcorporaties prestatiegerichte afspraken over. We anticiperen op rijksbeleid, zoals het standaard worden van de (hybride) warmtepomp in 2026, en de subsidiemogelijkheden die hieraan gekoppeld zijn. Waar mogelijk koppelen we activiteiten aan de onderhoudsplannen van woningbouwcorporaties. Daarnaast zetten we vooral in op slimme koppelkansen bij nieuwbouwplannen. In de energietransitie is naast het isoleren van woningen een maximale inzet op zonnepanelen op (grote) daken ons uitgangspunt.  

Wij stimuleren inwoners, ondernemers en verenigingen om duurzaamheidsmaatregelen te nemen. Met behulp van het Duurzaam Bouwloket, faciliteren wij de samenleving. Bijvoorbeeld door te ondersteunen bij een subsidieaanvraag of wijkgerichte aanpak. Ook zien wij kansen voor een platform, waar (lokale) ondernemers, stakeholders en energiepartners kennis delen, elkaar inspireren (bijvoorbeeld door een innovatiekalender) en gezamenlijk kansrijke projecten opstarten. We gaan met de (sub)regio bespreken of een dergelijk platform (sub)regionaal ingevuld kan worden. Ondernemers ondersteunen we met behulp van energiescans. Op basis van maatwerk staan we kleine windmolens voor (agrarische) bedrijven en ondernemers toe. 

In de energietransitie zijn wij sterk afhankelijk van de energieleveranciers en netbeheerders. Wij blijven actief met deze partijen in gesprek om te waarborgen dat ook in onze landelijke gemeente inwoners en ondernemers altijd kunnen worden aangesloten op het elektriciteitsnet, dat de leveringszekerheid overeind blijft en dat inwoners een keuzemogelijkheid hebben. Hierbij verwachten wij dat de mogelijkheden van het elektriciteitsnet zo veel mogelijk benut worden.  

Als gemeente hebben wij zelf ook vastgoed dat verduurzaamd moet worden. Dit kost veel geld. In onze investeringskeuze verkiezen wij (verduurzamings)investeringen ten gunste van de samenleving boven het op korte termijn verduurzamen van ons eigen vastgoed. Ons vastgoed verduurzamen we daarom via logische stappen, bijvoorbeeld door het te koppelen aan grotere duurzaamheidsinvesteringen bij noodzakelijke verbouwingen, passend binnen de financiële kaders van dat moment. De gevolgen van de stijgende gasprijzen kunnen ertoe leiden dat een logisch investeringsmoment ook op een ander (koppel)moment plaatsvindt.  
 
De gemeente is eigenaar/verhuurder van de drie brandweerkazernes binnen de gemeente. Ook voor deze gebouwen geldt dat verduurzaming een aandachtpunt is. In 2023 willen we met de VRHM als huurder/gebruiker afspraken maken over de toekomst van deze drie kazernes. Bij eventuele nieuwbouw neemt, conform staand beleid, de VRHM dat op zich.  

Voor de uitvoering van het duurzaamheidsprogramma is voldoende capaciteit noodzakelijk. Vanuit het Rijk worden steeds meer taken en regelingen op het gebied van duurzaamheid aan gemeente opgedragen, tegelijkertijd ontvangen we (extra) financiële middelen om onze inzet mogelijk te maken.

Wat gaan we er voor doen?